آشنایی با مصلی مشهد

جاذبه‌های گردشگری مشهد
آشنایی با مصلی مشهد

به جز زیارت حرم مطهر، این روزها تور مشهد از آن حالت سنتی خود فاصله گرفته و به توری تفریحی با بسیار مراکز تفریحی و دیدنی تبدیل شده است که مردم ما بسیار از آن‌ها استقبال کرده و عاشق وقت گذرانی در آن‌ها هستند با این همه نمی‌توانیم منکر جذابیت‌های جاهای تاریخی فرهنگی و مذهبی شیم که برای قرن‌ها به عنوان راویان تاریخ مشهد در عرصه جذب گردشگر حضور داشته‌اند. یکی از این جاهای دیدنی مصلی مشهد است که در دوره صفویان و در خارج از دیوارهای شهر ساخته شده است. در ادامه به معرفی این بنای تاریخی می‌پردازیم.

 

درباره مصلی مشهد

مصلی مشهد که بیرون از دیوارهای شهر در دوره صفویان ساخته شد به خاطر موقعیت قرارگیری‌اش در بین مردم به مصلی پایین خیابان نیز شناخته می‌شد. این مصلی که در دوره صفویان و با کاشی کاری‌های آبی زیبا ساخته شده یکی از جاهایی بوده که همیشه مورد توجه قرار داشته است. این ساختمان که در زمان شاه سلیمان صفوی ساخته شده در ۱۵ دی سال ۱۳۱۰ به ثبت میراث ملی کشور رسید و رسما در زمره بناهای دیدنی و اصلی مشهد قرار گرفت. با وجود کاشی کاری‌های زیبا و قدمت تاریخی این مصلی در مقایسه با جاهای دیگر کم‌تر شناخته شده باقی ماند تا همین سال‌های اخیر که گردشگری رونق گرفت و کاوش برای کشف جاهای کم‌تر دیده شده بیشتر مورد توجه قرار گرفت.

تاریخچه مصلی مشهد

در ابتدا مصلایی در قسمت جنوب شرقی حصار مشهد وجود داشت که در دوره تیموریان ساخته شده و مردم از آن استفاده می‌کردند اما در دوره صفویان به خصوص سال‌های اولیه چون ازبک‌ها باعث ناامنی خراسان می‌شدند استفاده از مصلی هم به جایی ناامن تبدیل شد چرا که مردم باید مصافت نسبتا زیادی را تا بیرون حصارهای شهر می‌رفتند. این وضعیت برای مدتی ادامه داشت تا این که در دوره شاه سلیمان صفوی عده‌ای مردم خیر و شناخته شده پیشنهاد مصلایی در فاصله نزدیک‌تر را دادند که در میان آن‌ها چهره شناخته شده‌ای به اسم میرزا صالح هم بود که پیش‌ترها مدرسه نواب را در مشهد ساخته بود. مصلی در پایین خیابان ساخته شد که هنوز هم به همین نام شناخته می‌شود. بالا خیابان بالای سر حرم آقا بوده و پایین خیابان پایین پای او قرار دارد.

 

ارزان‌ترین و خلوت‌ترین زمان سفر به مشهد

جغرافیای مصلی مشهد

در حال حاضر مصلی مشهد در شرق مشهد قرار گرفته است این مصلی بین مردم به مصلی پایین خیابان هم شهرت دارد. اگرچه مشهد داخل شهر برای نماز در ایام معمول سال مورد استفاده قرار می‌گرفت مصلی جایی بود که برای برگزاری مراسم‌های بزرگ‌تر و اعیاد و برپایی نماز عید فطر و قربان و ... مورد استفاده قرار می‌گرفت. امروزه که این مصلی به داخل مشهد راه پیدا کرده و شهر به شدت گسترش یافته از این مصلی برای انجام کارهای مذهبی و فرهنگی استفاده می‌شود.

 

آشنایی با خانه های تاریخی مشهد

معماری دوره صفوی در مصلی مشهد

این مصلی با آجر ساخته شده و دارای گنبدی زیبا با کاشی کاری‌های مقرنس است که از دور به شدت خودنمایی می‌کند. همچنین رواق‌ها و ایوان بلند که با محراب‌هایی تکمیل شده‌اند نیز حالتی تاریخی و واقعا دیدنی به آن داده است به طوری که با بازدید از همان جلوی مصلی امکان ندارد تصاویری تاریخی در ذهن‌تان شکل نگیرد. در طول سالیان بخشی از آجرهای ساختمان آسیب دید که علی رغم شروع بازسازی‌ها از سال ۱۳۶۸ تا به کنون مرمت آن آن به پایان نرسیده است. از زیباترین بخش‌های تزئینی این مصلی طرح شمسه بزرگی است که در طاق ایوان انجام شده به علاوه دو شمسه در طرفین طاق و شمسه‌هایی در پاکار ایوان طرح کلی را تکمیل و به شدت دیدنی کرده است. این مصلی که با داشتن گنبدهایی با کاشی‌های معرق به شدت حال و هوای دوره صفوی را دارد در دوره اشغال روس‌ها دچار آسیب‌های جدی شده و بخشی از این کاشی کاری‌های نفیس از بین رفته است. معماری که این مصلی را ساخته کسی نیست جز حاجی شجاع اصفهانی که نه تنها در زمره معماران برجسته قرن بوده بلکه بعد از زلزله مشهد در سال ۱۰۸۴ هجری قمری، مسئول مرمت و بازسازی مسجد گوهرشاد هم بوده است.

 

آشنایی با بوستان مینیاتوری مشهد

در بازدید از اینجا می‌توانید کتیبه‌ای در قسمت ایوان محراب پیدا کنید که جزئیات تاریخی مربوط به مصلی بر روی آن درج شده است.

  • ساعت کار مصلی: همه روزه از ساعت ۸ صبح تا ۱ بعد از ظهر
  • هزینه ورودی: ورود برای همه رایگان است.
  • آدرس: خراسان رضوی، مشهد، جلالیه، بلوار مصلی
۰۴ تیر ۱۴۰۱

نظرات کاربران