همه چیز درباره مصلی بزرگ مشهد
جاذبه‌های گردشگری مشهد
مصلی مشهد (مصلی پایین خیابان) یکی از بناهای تاریخی و ارزشمند این شهر است که با قدمت بیش از ۳۵۰ سال، از دوره صفوی به جا مانده است. این سازه باشکوه که در زمان شاه سلیمان صفوی ساخته شد، ابتدا در بیرون از دروازه‌های شهر مشهد قرار داشت و به همین علت با نام «مصلی پایین خیابان» شناخته می‌شد. آنچه باعث جذابیت این بنا شده، کاشی‌کاری‌های معرق و معماری اصیل صفوی است. این اثر تاریخی در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ در فهرست میراث ملی ایران به ثبت رسید. اگر تاکنون این بنای باشکوه را ندیده‌اید، شاید زمان آن رسیده که کمی بیشتر درباره آن بدانید تا بتوانید از بازدید آن در سفر بعدی خود به این شهر مذهبی لذت ببرید. اگر قصد دارید در کوتاه‌ترین زمان ممکن به مشهد سفر کنید و هزینه‌های سفرتان را کاهش دهید، می‌توانید از تور لحظه آخری مشهد استفاده کنید. همچنین، برای برنامه‌ریزی بهتر و بازدید از جاذبه‌های این شهر مذهبی، پیشنهاد می‌کنیم نگاهی به گزینه‌های متنوع تور مشهد بیندازید.
تاریخچه مصلی مشهد
مصلی مشهد، یکی از بناهای تاریخی و مذهبی متعلق به دوره صفویه در این شهر است که در سال ۱۰۸۷ هجری قمری (مطابق با دوران سلطنت شاه سلیمان صفوی) ساخته شد.
پیش از احداث این مصلی، بنایی مشابه در جنوب شرقی دروازه مشهد وجود داشت که در دوران تیموریان ساخته شده بود. با این حال این بنا به دلیل فاصله زیاد از شهر و ناامنی‌های ناشی از حملات ازبک‌ها، کمتر مورد استفاده قرار می‌گرفت. با توجه به نیاز به مکانی امن‌تر و نزدیک‌تر، در زمان شاه سلیمان صفوی، جمعی از خیرین مشهد (ازجمله میرزا صالح که پیش‌تر مدرسه نواب را نیز ساخته بود) پیشنهاد احداث مصلایی جدید را مطرح کردند. پس از آن بود که مصلی فعلی در منطقه پایین خیابان که امروزه به بلوار مصلی معروف است، ساخته شد. این بنا نه‌تنها مکانی برای اقامه نماز و مراسم‌های مذهبی بوده که به دلیل اهمیت تاریخی و معماری خاصش، جایگاه ویژه‌ای در گردشگری مذهبی مشهد دارد.
سرانجام در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰، مصلی مشهد با شماره ثبت ۱۴۱ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
معماری و فضای داخلی مصلی
مصلی پایین خیابان مشهد، یکی از شاهکارهای معماری اسلامی (Islamic Architecture) است که هنر و اصالت دوران صفویه را هم نشان می‌دهد. این بنای تاریخی یک ایوان بلند و یک گنبد آجری دارد که با کاشی‌کاری‌های معرق تزئین شده است. در دو طرف ایوان، دو رواق وجود دارد که کاملاً با ساختار کلی هماهنگ هستند و زیبایی این مصلی را دو برابر کرده‌اند. شبستان مصلی مشهد نیز، فضای بزرگی در این مکان است که نمازهای جماعت در آن برگزار می‌شد.
در معماری مصلی مشهد از ترکیب چند هنر اصیل ایرانی مانند گچ‌بری مقرنس، کتیبه‌های معرق و کاشی‌کاری‌ها استفاده شده است. در طاق ایوان، طرح شمسه‌ای بزرگی وجود دارد که در کنار دو شمسه پاکار ایوان، باعث جذابیت این مصلی شده‌اند. بخشی از محراب اصلی ایوان که با کاشی تزئین شده، در گذر زمان و به‌ویژه در جریان اشغال روس‌ها آسیب دید. با این حال، چیزی از زیبایی محراب کم نشده و هنوز هم می‌توان جزئیاتی مانند کتیبه‌های خط ثلث را در آن دید.
معمار این اثر برجسته، حاجی شجاع اصفهانی است که از معماران نامدار قرن یازدهم هجری قمری بود. حاجی شجاع اصفهانی پس از زلزله سال ۱۰۸۴ قمری، مسئول بازسازی مسجد گوهرشاد نیز بود. نام او همراه با نام بانی مصلی، در کتیبه‌ای در بخش پایینی ایوان حک شده است. عملیات مرمت این اثر تاریخی در سال ۱۳۸۶ آغاز شد، اما هنوز به اتمام نرسیده است.
مراسم‌های ویژه مصلی مشهد
مصلی مشهد در گذشته محل برگزاری نماز جماعت و مراسم مذهبی (Religious Ceremonies) بوده است. در حال حاضر اقامه نماز جمعه مصلی مشهد، (Friday Prayers) اتفاق متداولی نیست. از برنامه‌های مصلی مشهد می‌توان به برگزاری مراسم شب‌هایی دهه اول محرم، شب‌های احیا و سایر مناسبت‌ها مذهبی اشاره کرد. در سال‌های گذشته، نماز عید فطر گاهی در مصلی مشهد برگزار شده است.
موقعیت و دسترسی به مصلی
مصلی در منطقه جلالیه و در خیابان مصلای مشهد قرار دارد. این منطقه در شرق مشهد واقع شده و به جاذبه‌های تاریخی و مذهبی شهر مثل حرم امام رضا، آرامگاه نادر شاه، مسجد گوهرشاد و بازار رضا نزدیک است. فاصله بلوار مصلی مشهد تا حرم حدود ۳ کیلومتر است.
آدرس مصلی مشهد: خراسان رضوی، مشهد، منطقه مصلی مشهد، جلالیه، بلوار مصلی (موقعیت مصلی مشهد روی نقشه)
ساعات بازدید از مصلی مشهد
ساعت کاری مصلی مشهد در ایام عادی از ساعت ۸ صبح تا ۱ بعد از ظهر برای بازدید عموم باز است.
امکانات رفاهی مصلی
با توجه به اینکه این مکان محلی برای اقامه نماز بوده، وضوخانه مصلی مشهد و سرویس بهداشتی از جمله امکاناتی هست که برای نمازگزاران فراهم شده‌اند.
راهنمای بازدید
برای بازدید از مصلی مشهد، بهتر است زمانی را انتخاب کنید که نمازی در حال اقامه نباشد. اگر در هنگام برگزاری نماز به مصلی رفتید، دقت کنید که مزاحم نمازگزاران نشوید. هنگام اقامه نماز، از جلوی صف‌های نماز عبور نکنید. با توجه به اینکه مصلی مشهد در مناسبت‌های مذهبی مانند عید فطر، عید قربان یا مراسم‌های خاص شلوغ می‌شود، بهتر است این زمان‌ها را برای بازدید انتخاب نکنید.
راهنمای عکاسی در مصلی
عکاسی در مصلی مشهد مشکلی ندارد، اما لازم است به حرمت این مکان مذهبی، از عکاسی در مکان‌های ممنوعه خودداری و قبل از عکس گرفتن از مسئولان مصلی در این باره سال کنید.
بازارها و مراکز خرید اطراف
در اطراف مصلی مشهد چندین بازار قرار گرفته است که از معروف‌ترین و نزدیک‌ترین آن‌ها می‌توان به بازار ۱۵ شهریور، عمده فروشی مصلی مشهد (مجتمع تجاری خشکبار و مواد غذایی مصلی)، بازار مولوی مشهد، پاساژ زیتون مصلی مشهد، بازار لوازم خانگی مصلی مشهد و بازار رضا اشاره کرد. برای آشنایی بیشتر با این بازارها و دیگر بازارهای سنتی و قدیمی مشهد می‌توانید این مقاله را مطالعه کنید.
رستورانهای اطراف مصلی
رستورانهای اطراف مصلی مشهد گزینه‌های متعددی را برای تجربه انواع غذاها و فست فودها ارائه می‌دهند. از جمله این رستوران‌ها می‌توان به ساندویچ فرحان، اغذیه ترنانه، رستوران ادیب، رستوران مانی، کترینگ زعفرانیه و ساندویچ کلاسیک اشاره کرد. برای آشنایی با ۱۰ رستوران برتر مشهد که غذاهای متفاوت و خوشمزه‌ای ارائه می‌دهند، می‌توانید این مقاله را مطالعه کنید.
هتل‌های نزدیک مصلی
با توجه به اینکه مصلی مشهد در فاصله کمی از حرم امام رضا (Imam Reza Shrine) قرار دارد، هتل‌های متعددی در نزدیکی آن واقع شده‌اند. اگر به دنبال گزینه‌هایی با قیمت مناسب هستید، پیشنهاد می‌کنیم نگاهی به هتل‌های ارزان و خوب در مشهد بیندازید. ازجمله این هتل‌ها می‌توان به هتل اریکه، هتل سرای امین، هتل آپارتمان آدریانا و هتل اهل‌بیت اشاره کرد.
نکات مهم برای زائران
- زمان‌های مناسب برای بازدید: بهتر است برای بازدید از مصلی مشهد، زمانی را انتخاب کنید که نماز یا مراسم‌های مذهبی در حال برگزاری نباشد. بدین منظور حتما درباره ساعات بازدید و برنامه نماز تحقیق کنید.
- پوشش مناسب: با توجه به اینکه مصلی مشهد یک مکان مذهبی است، توصیه می‌شود هنگام بازدید از آن پوشش مناسب داشته باشید.
مصلی مشهد در یک نگاه
مصلی مشهد یکی از آثار تاریخی و مذهبی مهم این شهر و نمادی از هنر و معماری ایرانی در دوران صفویه است. بازدید از این بنا به شما فرصت آشنایی با تاریخ، فرهنگ و هنر اسلامی را می‌دهد. از این بنای باشکوه امروزه هم برای برگزاری مراسم‌های مذهبی خاص مثل شب‌های احیا استفاده می‌شود. به همین دلیل بازدید از این مصلی برای علاقه‌مندان به تاریخ، هنر و معنویت خالی از لطف نخواهد بود.
سوالات متداول همه چیز درباره مصلی بزرگ مشهد
مصلی مشهد در کجا واقع شده است؟
مصلی مشهد در شرق شهر مشهد، در بلوار مصلی قرار دارد.
قدمت مصلی مشهد چقدر است؟
این بنا در سال ۱۰۸۷ هجری قمری، در زمان سلطنت شاه سلیمان صفوی ساخته شده است.
معمار مصلی مشهد چه کسی بوده است؟
معماری این بنا توسط حاجی شجاع بنای اصفهانی انجام شده است.
چه مراسمهایی در مصلی مشهد برگزار میشده است؟
بر اساس تاریخ، اعیاد مذهبی در این مکان جشن گرفته میشده است.
آیا مصلی مشهد به ثبت ملی رسیده است؟
بله، این بنا در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شماره ۱۴۱ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
ویژگی‌های معماری مصلی مشهد چیست؟
این مصلی دارای یک ایوان بلند و دو رواق در طرفین است که هر دو دارای گنبد هستند.
آیا مصلی مشهد در گذشته خارج از شهر بوده است؟
بله، این بنا در گذشته در بیرون از حصار شهر واقع بوده و نظر کاروانیان را به سوی خود جلب می‌نمود.
آیا مصلی مشهد در نزدیکی حرم مطهر امام رضا (ع) قرار دارد؟
مصلی مشهد در بلوار مصلی واقع شده و فاصله آن تا حرم مطهر امام رضا (ع) حدود ۸ دقیقه پیاده‌روی است.
آیا در نزدیکی مصلی مشهد هتلی برای اقامت وجود دارد؟
بله، هتل نگین مصلی مشهد در نزدیکی این بنا قرار دارد و امکانات رفاهی مناسبی را ارائه می‌دهد.
آیا مصلی مشهد در حال حاضر فعال است؟
اطلاعات دقیقی در این باره در دسترس نیست، اما این بنا بهعنوان یکی از آثار تاریخی مشهد مورد توجه گردشگران قرار دارد.
نظرات کاربران