نکاتی در مورد حرم امام رضا (ع) در سفر (بخش دوم)

حرم مطهر امام رضا (ع) واقع در شهر زیبای مشهد همواره مورد توجه شیعیان بوده است. بنابراین در تمامی روزهای سال شما شاهد زائرانی خواهید بود که از جای جای کشور و دیگر کشورهای مسلمان مسیر این شهر مقدس را در پیش می‌گیرند. حرم امام رضا (ع) به لطف مسلمانان توانسته به یکی از باشکوه‌ترین حرم‌های شیعیان تبدیل گردد. به طوری که دارای بخش‌های متعددی بوده و هر بخش آن علاوه بر بعد مذهبی دارای شکوه و جذابیت‌های فراوانی است. در این مقاله با ما باشید تا در ادامه بخش اول، شما را با نکات مهم و جذابی که باید در خصوص حرم امام هشتم شیعیان و تور مشهد بدانید آشنا کنیم.

 

گنبد طلا و گلدسته‌های حرم امام رضا (ع)

اوج عظمت و شکوه حرم در گنبد طلا و گلدسته‌های آن به چشم می‌خورد. گنبد اصلی حرم متعلق به دوران حکومت سلجوقیان است. در دنیای معنوی گفته می‌شود که گنبد نمادی از سر انسان می‌باشد. بنابراین گلدسته‌ها نیز دستان انسانی است که برای نیایش به سمت آسمان بلند شده است. سوای از اینکه گلدسته به چه نمادی اشاره دارد از ابتدای اسلام جز جدایی ناپذیر معماری اسلامی می‌باشد. به همین دلیل در طراحی حرم باشکوه امام رضا (ع) نیز می‌توان شاهد گلدسته و گنبد عظیم و محسور کننده آن بود. گنبد حرم دارای یک قسمت درونی به نام خود یا همان روضه منوره یا قبه و یک قسمت بیرونی به نام آهیانه است. زائران می‌توانند از داخل روضه گنبد داخلی را زیارت کنند. بقعه حرم بارها در طول تاریخ مورد بازسازی قرار گرفته و هر بار با شکوه بیشتری طراحی و اجرا شده است. اما گنبد اصلی که بر فراز حرم مشاهده می‌شود از دوران سلجوقیان به جا مانده است.

 

برترین جاذبه‌های طبیعی مشهد

گلدسته‌ها یا همان مناره‌های حرم از دیگر بخش‌های اصلی این بنای مقدس هستند. در کل حرم امام رضا (ع) از ۱۲ مناره تشکیل شده است. این مناره‌ها با مشخصات زیر قابل مشاهده در حرم هستند:

• دو مناره مسجد گوهرشاد به بلندی ۴۱ متر
• دو مناره در صحن انقلاب اسلامی به بلندی ۴۰.۵ متر
• دو مناره کاشی کاری شده با روکشی از طلا در صحن جمهوری اسلامی به بلندی ۳۵ متر
• چهار مناره در دو ضلع شرقی و غربی جامع رضوی به بلندی ۵۷ متر
• دو مناره در قبله صحن جامع به بلندی ۷۰ متر

رواق‌های حرم امام رضا (ع)

به بخش‌های مسقف حرم رواق گفته می‌شود. این رواق‌ها متعلق به دوره‌های مختلف تاریخ بوده و هر کدام از آن‌ها علاوه بر بعد معنوی سبک معماری و طراحی منحصر به فرد ایرانی و اسلامی را به نمایش گذاشته‌اند. در کل حرم امام رضا (ع) از ۲۷ رواق تشکیل شده است. هر کدام از این رواق‌ها نام خاص خود را دارند. در کل مجموع رواق‌ها مساحتی بیش از ۵۷ هزار متر مربع را در برگرفته‌اند.

 

با بازارهای سنتی مشهد آشنا شویم

نکته مهم دیگر اینکه هر کدام از این رواق‌ها به منظور خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند. به عنوان مثال رواق شیخ طوسی با هدف برگزاری مراسم عقد مزین گشته است. همچنین رواق امام خمینی با مساحتی در حدود ۹ هزار متر مربع برای برگزاری مراسم و برنامه‌های مختلف سیاسی / مذهبی اختصاص داده شده است. این رواق بزرگترین رواق حرم به حساب می‌آید. به عنوان مثالی دیگر می‌توان رواق دارالعزه را نام برد که دارای مساحتی در حدود ۷۳ متر مربع بوده و کوچکترین رواق حرم شناخته می‌شود. جدیدترین رواقی که به حرم امام رضا (ع) اضافه شده، دارالمرحمه است که در سال ۱۳۹۲ ساخته شد. زائران تور مشهد با هر قصد و نیتی می‌توانند در مورد رواق مورد نظر خود از خادمین حرم سوال بپرسند. خادمان امام رضا (ع) با نهایت احترام و صمیمیت شما را راهنمایی خواهند کرد.

نگاهی کوتاه به تاریخچه ساخت ضریح حرم امام رضا (ع)

ضریح امام رضا (ع) دقیقا در زیر گنبد رضوی قرار گرفته است. ضریح آقا علی ابن موسی الرضا (ع) هم در این قسمت واقع شده که آن را با نام روضه منوره می‌شناسند. روضه منوره مساحتی به اندازه ۱۸۹.۰۳ متر مربع دارد. ضریح حرم نیز با مساحتی به اندازه ۱۷.۱۵ متر مربع جزئی از روضه منوره است. ضریح حرم از ۴ سمت توسط صفه به رواق وصل می‌شود. این چهار صفه با نام‌های زیر شناخته می‌شوند:

• صفه جنوبی
• صفه شرقی
• صفه شمالی یا صفه شاه طهماسب
• صفه غربی که صفه زیر سر امام رضا (ع) است

 

۷ مرکز خرید نزدیک‌ به حرم امام رضا (ع)

در حال حاضر ضریح حرم امام رضا (ع) در اندازه ۳ متر در ۴ متر ساخته شده و تقریبا ۱۲ تن وزن دارد. بر روی ضریح سوره یس و ها اتی نگاشته شده است. اما آنچه این آیات را بر روی ضریح منحصر به فرد کرده طراحی خاص آن‌ها است. به این صورت که نام مقدس الله در انتهای هر چهار قسمت ضریح به چشم می‌خورد.

از دیگر ویژگی‌های این ضریح که با نام ثامن الحجج شناخته می‌شود، می‌توان به نوشته شدن القاب امام رضا (ع) بر روی آن‌ اشاره کرد. طراحی این ضریح نتیجه هنرنمایی استاد محمود فرشچیان است. از دیگر نکات جالب در این خصوص این است که سال ساخت آن به سال ۱۳۷۹ برمی‌گردد و جالب‌تر اینکه اولین ضریح حرم نیست. چرا که قبلا چهار ضریح برای امام رضا (ع) طراحی و ساخته شده است.

اولین ضریح حرم امام رضا (ع) در سال ۱۰۲۲ هجری قمری بر روی مقبره قرار داده شد. در طول تاریخ این ضریح مورد بازسازی‌ها و مرمت‌های بسیار گسترده‌ای قرار گرفت. امروزه نیز به شکل کنونی بر روی حرم قرار داده شده است.