مسجد گوهرشاد مشهد، شاهکارهای معماری

مشهد یکی از بزرگ‌ترین شهرهای ایران به خاطر وجود حرم امام رضا (ع) در بین مسلمانان مشهور است. شما در سفر با تور مشهد می‌توانید از مساجد، آرامگاه‌ها و مقبره‌های متعدد که جلوه‌گاه هنر و معماری اصیل اسلامی در این شهر هستند، دیدن کنید. از بین این مکان‌های مذهبی می‌توان به مسجد گوهرشاد، مسجد شاه (هفتاد و دو تن)، مصلی طرق، گنبد خشتی، گنبد سبز، آرامگاه پیر پالاندوز، امامزاده ناصر و یاسر در نزدیکی طرقبه و آرامگاه خواجه ربیع اشاره کرد.

 

درباره مسجد گوهرشاد بیشتر بدانیم

یکی از پربازدیدترین مساجد ایران، در جنوب حرم امام رضا (ع) واقع شده است که توسط گوهرشاد بیگم، همسر شاهرخ در دوره تیموری ساخته شد. مسجد گوهرشاد به سبب کاشی‌کاری کم‌نظیر خود از شاهکارهای معماری است که قدمتی تاریخی دارد. این مسجد هشت ورودی به حرم امام رضا (ع) دارد و به عنوان یکی از بزرگترین و قدیمی‌ترین مساجد در اماکن متبرکه رضوی همواره محل برگزاری نماز جماعت است. زائران بسیاری همه روزه به آنجا می‌روند تا از فضای ملکوتی و زیبایی‌های هنری آن لذت ببرند.

 

 بهترین زمان سفر به مشهد مقدس

معماری این مسجد به سبک کلاسیک و چهار ایوانی ساخته شده و دارای دو در ورودی و خروجی است. درواقع مسجد دارای چهار ایوان قرینه است و در فواصل میانی آنها شبستان‌های بزرگی وجود دارد. در داخل مسجد طاق‌های گنبدی شکل و مناره‌هایی را خواهید دید که به سبک ایرانی و مقرنس ساخته شده‌‌اند. معرق‌کاری زیبایی را بر روی کاشی‌های زردرنگ با خطوط ثلث بر روی دیواره‌ها را نیز در ایوان شمالی مشاهده خواهید کرد. همچنین در دیوارهای مسجد اسماء الله، آیات قرآن و احادیث متفاوت را که با خطی خوش نوشته شده‌اند را می‌بینید. هنر ایرانی با تزیینات ظریف و زیبایی در همه جای این بنا مشهود است.

 

تاریخ بنای مسجد گوهرشاد در روی کاشی‌های معرق ایوان مقصوره که حدود ۱۵ متر ارتفاع دارد، نوشته شده است و شما می‌توانید محراب را به صورت یکپارچه از سنگ مرمر ساخته شده را در این ایوان ببینید. در ایوان مقصوره کتبیه تاریخی بایسنقر را خواهید دید که به نام فرزند گوهرشاد که از بهترین ثلث نویسان ایران بوده است، نام‌گذاری شده است. یکی دیگر از ایوان‌های این مسجد، ایوان ساده یا ایوان شمالی است که در قرینه با ایوان مقصوره و رو به قبله قرار گرفته است. کتیبه‌ای معرق که بر روی آن با خطی زیبا سوره‌های قرآنی نوشته‌ شده‌، در این ایوان دیده می‌شوند. ایوان دیگر، ایوان شرقی مسجد است که به ایوان حاج حسن نیز مشهور و پشت به قبله است و در داخل آن و در قسمت فوقانی، به قرینه ۳ طاق وجود دارد. آخرین و چهارمین ایوان، به بازار متصل بوده و با درب سنگی به بست شیخ بهاالدین عاملی می‌رسد. در گذشته نامش، ایوان آب بوده و کانال عبور آب به داخل مسجد در زیر ایوان بوده است.

 

 ۱۰ روستای گردشگری مشهد (قسمت اول)

در نزدیکی محراب، یک منبر به نام صاحب الزمان نیز قرار دارد که در سال ۱۲۴۳ هجری قمری به دستور فتحعلی شاه قاجار ساخته شده و در آن از چوب گردو و گلابی استفاده شده است و هنر منبت‌کاری بی‌نظیر دارد. یک ویژگی مهم و قابل توجه در این منبر طریقه منبت کاری و سبک قلم‌زنی آن است که در آن از آهن و میخ به کار نرفته است و در سال ۱۲۴۳ ساخت آن شروع شده و پس از توقف ۵ ساله در سال‌های ساخت، سرانجام توسط محمد نجار تمام شد. سپس بعد از سال‌ها توسط حیدر نیکنام گلپایگانی در سال ۱۳۲۵ مرمت و بازسازی شد.

 

  ۱۰ نقطه‌ی دیدنی و مهم مشهد از نگاه سایت کالچر تریپ

این مسجد باشکوه با گذشت حدود ۶۰۰ سال از زمان پایه‌گذاری همچنان مستحکم و ماندگار است. شبستان‌های مسجد گوهرشاد نیز به طور قرینه در اطراف ایوان‌ها با سقفی ضربی و به سبک معماری سنتی مساجد قرار گرفته‌اند. شبستان‌هایی هفت‌گانه با نام‌های شبستان‌های گرم، سبزواری، تبریزی، نهاوندی، میلانی، نجف‌آبادی و علوی که محل برگزاری جلسات قرآن، سخنرانی، تدریس علوم قرآنی و دینی، مراسم جشن و عزاداری، نماز جماعت و مراسم دعای کمیل، دعای ندبه و دعای توسل بوده است. 

گوهرشاد بیگم اقدامات دیگری نیز داشت که مهم‌ترین آنها مدرسه گوهرشاد است که در سال ۸۲۰ هجری قمری احداث و در کنار آن کتابخانه و بیمارستان ساخته شد.