آشنایی با چهار طاقی بازه هور در مشهد
جاذبه‌های گردشگری مشهد
تور مشهد سفری جذاب با امکانات و ویژگی‌های متنوعی است و تا دل‌تان بخواهد جذابه‌های مختلفی برای انتخاب جلوی شما می‌گذارد. از سازه‌های تاریخی، مراکز تفریحی و بازی تا بازارها و پاساژها و موزه‌ها.. آنقدر که عمرا بتوانید آن‌ها را بشمارید. برای افراد ماجراجویی که به دنبال دیدن شگفتی هستند هم کم گزینه برای کاوش وجود ندارد. یکی از این جاذبه‌های تاریخی مشهد چهار طاقی بازه هور است که قدمت آن به دوران باستان ایران برمی‌گردد. در ادامه به معرفی این سازه تاریخی می‌پردازیم.
معرفی بنای چهار طاقی باز هور
قدمت این بنای سنگی کوچ به دوران ایران باستان بازمی‌گردد و خیلی‌ها تصور می‌کنند اینجا آتشکده‌ای زرتشتی بوده اما در واقع این سازه، مکانی برای اخترشناسان بوده تا تقویم ایرانی را در آن تنظیم کنند. چهار طاقی دیگر در ایران وجود دارد که قطعا همگی آن‌ها ابزاری برای تعیین فصل و تنظیم تقویم بوده‌اند. طاقی هور در نزدیکی مشهد و در ۷۵ کیلومتری آن در جاده قدیم مشهد تربت حیدریه قرار دارد و در سال ۱۳۱۰ به ثبت میراث ملی ایران درآمده است. با وجود این قدمت و اهمیتی که از آن زمان داشته متاسفانه این اثر ملی کم‌تر شناخته شده باقی مانده است.
این بنا که در روستای رباط سفید از روستاهای زیبای مشهد واقع شده بنایی به شدت قدیمی و کهن است که گفته می‌شود قدمت آن به دوران حکومت پارت‌ها در خراسان می‌رسد و یعنی این سازه سنگی حدودا در سال ۲۴۹ پیش از میلاد ساخته شده و آنقدری اهمیت داشته که در دوره‌های بعدی حکومت‌هایی مثل اشکانی، ساسانی و سلجوقی تلاش خود را برای حفظ این ساختمان به کار بسته‌اند.
معماری چهار طاقی بازه هور
این ساختمان کوچک مربعی دارای ۴ ستون بزرگ و پهن است که روی آن را گنبدی پوشانده است. در قدیم طاقی‌ها در فاصله زیادی از شهر ساخته می‌شدند تا به خوبی بتوان در آن موقعیت خورشید و ستارگان را رصد کرد. طاقی‌های دیگر ایران همچون چهار طاقی فیروزآباد، چهار طاقی خیرآباد، چهار طاقی قلعه ضحاک و همچنین چهار طاقی نیاسر نیز با معماری‌های مشابه به دور از شهر ساخته شده‌اند. براساس مستندات موجود این ساختمان به دوره ساسانی‌ها وصل است اما کاوش‌ها نشان می‌دهد که این ساختمان خیلی قبل‌تر از این‌ها وجود داشته است.
بازدید از روستای تاریخی پاژ در مشهد
کاربری و ویژگی‌های چهار طاقی بازه هور
بازه در دوران باستان به شکافی گفته می‌شد که از آن می‌توانستند خورشید را رصد کنند. به همین دلیل نام این سازه نشان می‌دهد جایی برای رصد و اخترشناسی بوده و نه آتشکده زرتشتی. به علاوه در این ساختمان هیچ اثری از آتشدان و مناسک عبادی پیدا نشد و در دهه ۷۰ مطالعه‌ای بر روی این ساختمان انجام گرفت که قدر یقینن مشخص کرد اینجا سازه‌ای ستاره شناسی بوده است. ستاره شناسان در این چهار طاقی روزهای دقیق تقویم را مشخص می‌کردند. یعنی روز اول بهار، روز اول تابستان و تمامی چهار فصل را. چرا؟ چون اولا برای ایران باستان با آن‌همه جشن و مراسم که می‌گرفتند مشخص بودن تقویم اهمیت بالایی داشت و دوم این که زندگی روستایی وابسته به کشاورزی مردم در آن زمان به مشخص شدن دقیق روزهای فصول بستگی داشت.
اشاره کنیم که این سازه قدمتی به شدت کهن دارد و مربوط به زمان پارت‌ها در فلات ایران است و اگر روراست باشیم از دوران قبل از هخامنشی چیزهای زیادی باقی نمانده و این طاقی که شرق شناسان آمریکایی آن را قدیمی‌ترین ساختمان گنبدی جهان می‌دانند به عنوان سالم‌ترین و کهن‌ترین ساختمان گنبدی به جامانده از آن زمان ارزش خیلی زیادی دارد.
خانه داروغه، بنایی زیبا و تاریخی در قلب مشهد
بهترین فصل برای بازدید از چهار طاقی بازه هور
هر زمانی از سال این طاقی زیبایی و اهمیت خود را دارد اما بهتر است وقتی بروسد که هوا خوب است و آفتاب می‌تابد، تا بتوانید شکوه تابش انوار خورشید را از شکاف‌های این طاقی تماشا کنید. بهترین زمان بازدید از این جا اول هر فصل است و تابستان با روزهای آفتابی‌اش شانس بیشتری برای تماشا به شما می‌دهد.
چگونه به چهار طاقی بازه هور برویم؟
این طاقی که در روستای رباط سفید مشهد قرار دارد به راحتی با ماشین شخصی یا ماشین‌های کرایه‌ای در دسترس قرار می‌گیرد. این سازه که در جاده قدیم مشهد به تربت حیدریه قرار دارد یکی از تاریخی‌ترین و کهن‌ترین سازه‌های ایران است که بازدید از آن در تور مشهد ممکن است. به همین دلیل به علاقه مندان توصیه می‌کنیم حتما از آن دیدن کنند و به شکوه تاریخ و علم کهن آن به خود ببالند.
۴ آرامگاه مذهبی تاریخی در مشهد
آدرس: خراسان رضوی، ۷۵ کیلومتری جنوب مشهد، جاده قدیم مشهد – تربت حیدریه، روستای رباط سفید
نظرات کاربران