راهنمای کامل آب انبار باسیلیکا استانبول
جاذبههای گردشگری استانبول
استانبول، یکی از زیباترین شهرهای ترکیه، شهری پُر از بناهای و دیدنیهای تاریخی و مدرن است. اگر قصد سفر به ترکیه را دارید، پیشنهاد میکنیم پیش از حرکت، نگاهی به تور نوروزی ترکیه بیندازید تا بهترین زمان و گزینه سفر خود را انتخاب کنید.
در میان جاذبههای بیشمار استانبول، برخی از آثار تاریخی آن چنان شگفتانگیزند که بازدیدشان تجربهای فراموشنشدنی خواهد بود. درست در قلب منطقه تاریخی این شهر و در نزدیکی جاذبههای مشهوری چون ایاصوفیه و مسجد آبی، گنجی پنهان در اعماق زمین قرار دارد: آب انبار باسیلیکا یا همان آب انبار استانبول. این آب انبار که در گذشته مخزن ذخیره آب استانبول محسوب میشد، در میان مردمان ترکیه به «یِره باتان سیسترن» (به انگلیسی: Basilica Cistern و به ترکی: Yerebatan Sarnıcı Yerebatan Sarnıcı) به معنای «سرداب فرو رفته در زمین» معروف است. اگر به جاذبههای دیدنی متفاوت و رازآلود علاقهمندید، حتما در سفر با تور استانبول بازدید از این شاهکار مهندسی دوران بیزانس را در برنامۀ خود قرار دهید.
آبانبار باسیلیکا استانبول کجاست؟
آبانبار باسیلیکا یا یِرهباتان سیسترن (Yerebatan Sarnıcı) در قلب تاریخی استانبول و در یکی از معروفترین محلههای شهر، یعنی منطقه سلطاناحمد واقع شده است. این جاذبه دیدنی درست در نزدیکی مسجد آبی (سلطان احمد) و ایاصوفیه قرار دارد و دسترسی به آن بسیار آسان است.
اگر در میدان سلطان احمد قدم بزنید، تنها چند دقیقه پیادهروی لازم است تا به ورودی این آبانبار برسید. ساختمان ورودی آن از بیرون بسیار ساده به نظر میرسد، اما پس از پایین رفتن از ۵۲ پله سنگی، ناگهان وارد دنیایی رازآلود و باشکوه در اعماق زمین میشوید.
آب انبار باسیلیکا، قصری شگفتانگیز در اعماق استانبول
این دیدنی تاریخی در واقع سرداب کلیسایی است که در قرن ششم میلادی به دستور امپراتور ژوستینیانوس اول ساخته شده و محل تامین آب کاخ بزرگ و ساختمانهای مهم اطراف بوده است. طول آب انبار باسیلیکا که یکی از محبوبترین جاهای دیدنی استانبول است، ۱۴۰ متر و عرضش ۷۰ متر است و مساحت کل آن به ۹۸۰۰ متر مربع میرسد. همچنین گنجایش ذخیره آبی در حدود ۱۰۰,۰۰۰ تن را در خود دارد. برای ورود به این آب انبار، باید ۵۲ پله را به زیر زمین بروید و خود را برای دیدن منظرهای خیرهکننده آماده کنید.
این مخزن آبی، ۳۳۶ ستون بزرگ مرمرین را در خود جای داده است که هر یک ۹ متر ارتفاع دارند. این ستونها که وزن سقف بنا را به دوش میکشند، گنبدهایی چلیپایی شکل و طاقهایی گرد در سقف میسازند و فضایی شبیه به یک کاخ زیرزمینی ایجاد کردهاند. جالب است بدانید که بسیاری از این ستونها از بقایای بناهای تاریخی قدیمیتر جمعآوری شدهاند و به همین دلیل، طرحها و سبکهای متفاوتی دارند. به جز چند ستون شیاردار، اکثریت آنها استوانهای شکل هستند. کف این آب انبار نیز از آجر فرش شده و روی آن را با ملاتی ضدآب از آجر پوشاندهاند. در بازدیدتان از داخل این آب انبار ماهیهایی را درون آب میبینید که برای تمیز نگه داشتن آب سرداب در گذشته مورد استفاده قرار میگرفتند و امروز به یکی از جاذبههای بصری آن تبدیل شدهاند.
ستونهای مدوسا، افسانهای که به سنگ تبدیل شد
در شمال غربی سرداب باسیلکا، دو ستون اسرارآمیز وجود دارد که نگاه هر بازدیدکنندهای را به خود جلب میکند. پایههای این دو ستون با چهرۀ مدوسا، یکی از شخصیتهای افسانهای یونان باستان، تزئین شدهاند. این سرها یکی از جذابیتهایی است که توریستهای علاقهمند به تاریخ، هنر و افسانههای قدیمی را در تور ترکیه به این آب انبار میکشاند. اینکه چرا این دو سر در این مکان قرار گرفتهاند و چرا یکی به صورت وارونه و دیگری به پهلو قرار داده شده، هنوز یک راز است. برخی معتقدند این کار برای خنثی کردن نگاه مرگبار و سنگکننده مدوسا انجام شده، در حالی که برخی دیگر بر این باورند که این صرفاً یک استفاده مجدد از مصالح ساختمانی بدون توجه به جهتگیری آنها بوده است.
افسانه مدوسا: معشوقۀ خدای دریا
طبق اساطیر یونان، مدوسا زنی با موهای زیبا بود که خدای دریا، پوزئیدون، دلباخته او گشت. هنگامی که پوزئیدون در معبد آتنا با او همبستر شد، آتنای خشمگین، موهای زیبای مدوسا را به مارهایی ترسناک تبدیل کرد و نفرینش کرد تا هر کس به چشمانش نگاه کند، به سنگ تبدیل شود. سرانجام پرسئوس، پسر زئوس، پس از کشتن مدوسا، سرش را از تنش جدا کرد و آن را به آتنا داد. باور بر این بود که نگاه مدوسا حتی پس از مرگ نیز افراد را به سنگ تبدیل میکند. به همین دلیل در گذشته برای محافظت از ساختمانهای بزرگ و اماکن ویژه از مجسمه او استفاده میشد و گفته میشود سرهای مدوسا نیز برای محافظت از آب انبار باسیلیکا در استانبول در آن قرار داده شدهاند.
آب انبار استانبول در دنیای سینما و ادبیات
فضای منحصربهفرد و رازآلود آب انبار باسیلیکا، آن را به لوکیشنی جذاب برای فیلمها و رمانهای مشهور تبدیل کرده است. یکی از معروفترین فیلمهایی که صحنههایی از آن در این مکان فیلمبرداری شده، فیلم جیمز باند «از روسیه با عشق» (From Russia with Love 1963) است. همچنین، این آب انبار نقش مهمی در داستان کتاب پرفروش «دوزخ» (Inferno) نوشته دن براون و فیلم اقتباسی آن دارد و به عنوان محلی کلیدی در داستان، شهرت جهانی آن را دوچندان کرده است.
راهنمای بازدید از آب انبار باسیلیکا استانبول
برای اینکه بازدیدی راحت و بیدغدغه از این مکان داشته باشید، بهتر است با اطلاعات کلیدی آن آشنا شوید.
۱: دسترسی و آدرس
با توجه به اینکه باسیلیکا سیسترن در قلب منطقه توریستی شهر قرار دارد، دسترسی به آن بسیار آسان است. این آبانبار در نزدیکی میدان سلطاناحمد واقع شده و فاصله کمی تا جاذبههای مشهوری مانند پل گالاتا و بازار ادویه دارد. میتوانید با استفاده از مترو، اتوبوس یا تاکسی به راحتی به آن برسید.
اگر از تراموا استفاده میکنید، میتوانید از میدان تقسیم استانبول سوار خط فونیکولار F1 شوید، در ایستگاه کاباتاش پیاده شده و با خط T1 تراموا خود را به ایستگاه سلطان احمد برسانید.
- آدرس: استانبول، منطقه فاتح، محله علمدار، خیابان یرباتان، شماره ۱/۳
۲: ساعت بازدید و هزینه ورودی
پس از یک دوره بازسازی طولانی، آب انبار باسیلیکا با نورپردازیهای مدرن و مسیرهای بازدید جدید بازگشایی شده است. این بازسازی تجربه بازدید را بسیار جذابتر کرده است.
- پیشنهاد: از آنجا که این آبانبار در فضای بسته و زیر زمین قرار دارد، بازدید از آن در روزهای خنکتر سال تجربهای دلپذیر است. به همین دلیل، میتوان گفت که بازدید از باسیلیکا سیسترن در تور نوروزی استانبول یکی از بهترین انتخابهاست؛ چون در این فصل هنوز هوای بیرون کمی سرد است و دیدن جاذبههای سرپوشیده لذت بیشتری دارد.
- ساعت بازدید: این مجموعه هر روز هفته از ساعت ۹:۰۰ صبح تا ۱۹:۰۰ عصر باز است. (توصیه میشود قبل از مراجعه، وبسایت رسمی آن را برای اطمینان از تغییرات احتمالی چک کنید).
- هزینه ورودی: هزینه بلیط برای گردشگران خارجی متغیر است و معمولاً به روز اعلام میشود. (توجه داشته باشید که قیمت ۲۰ لیر در منابع قدیمی کاملاً منسوخ شده است).
- نکتۀ مهم: این مکان امکانات لازم برای پذیرایی از افراد داری معلولیت و با کمتوان حرکتی را ندارد.
۳: نکات تکمیلی برای بازدید
- کافه و فروشگاه: در نزدیکی خروجی مجموعه، یک کافه کوچک برای استراحت و یک فروشگاه برای خرید سوغاتی وجود دارد.
- عکاسی: فضای داخلی آب انبار بسیار تاریک و البته نورپردازی شده است. برای عکاسی بهتر، ممکن است به دوربینی با قابلیت عکاسی در نور کم نیاز داشته باشید.
- لباس سنتی: در گذشته غرفههایی برای پوشیدن لباسهای سنتی عثمانی و عکاسی وجود داشت که پس از بازسازیهای جدید، ممکن است ساختار آنها تغییر کرده باشد.
- جاذبههای شبانه استانبول: اگر پس از بازدید از آبانبار باسیلیکا به دنبال مکانی برای تماشای منظره شبانۀ شهر هستید، پیشنهاد میکنیم سری هم به بام استانبول بزنید؛ جایی که چشماندازی خیرهکننده از افق و چراغهای شهر پیش رویتان قرار میگیرد.
- بازدید از معماری مذهبی: همانطور که اشازه شد این آبانبار در نزدیکی مسجد آبی و ایاصوفیه قرار دارد؛ اگر علاقهمند به معماری مذهبی هستید، بازدید ازاین دو مسجد و البته بزرگترین مسجد استانبول را هم در برنامهتان بگنجانید تا با شکوه تازهای از تاریخ عثمانی آشنا شوید
- نکته: اگر میخواهید سفری راحتتر و آگاهانهتر به استانبول داشته باشید، میتوانید راهنمای سفر به استانبول را بخوانید تا با آداب، نکات کاربردی و توصیههای مهم سفر به این شهر آشنا شوید. فرقی ندارد اولینبار است به استانبول سفر میکنید یا چندمین بار؛ این راهنما در هر صورت میتواند برایتان مفید باشد.
نکات جالب و کمتر گفتهشده درباره آبانبار باسیلیکا
- بسیاری از ستونهای بهکاررفته در این سازه از بناهای باستانی تخریبشده گردآوری شدهاند؛ به همین دلیل، طرح و نقش ستونها با یکدیگر متفاوت است.
- برخلاف تصور، آبانبار باسیلیکا همیشه پر از آب نبوده است. در دوره عثمانی چند بار برای مدت طولانی خشک و متروکه شد تا زمانی که در قرن بیستم دوباره مرمت و احیا گردید.
- در سالهای اخیر، با اجرای نورپردازی مدرن، فضای درون آبانبار به صحنهای هنری تبدیل شده و گاهی نمایشگاهها و اجراهای موسیقی در آن برگزار میشود.
- جالب است بدانید که در گذشته، ساکنان محلههای اطراف با استفاده از چاههایی که از کف خانهشان تا سقف آبانبار حفر کرده بودند، مستقیماً از آب آن برای مصارف روزانه استفاده میکردند.
جمعبندی
آب انبار باسیلیکا تنها یک مخزن آب قدیمی نیست، بلکه یک اثر هنری و مهندسی است که شما را به سفری در اعماق تاریخ میبرد. قدم زدن در میان ستونهای سر به فلک کشیده، شنیدن صدای قطرات آب و تماشای انعکاس نورها بر سطح آب، تجربهای فراموشنشدنی است. البته پس از بازدید از این جاذبه تاریخی، میتوانید در خیابان استقلال استانبول قدم بزنید و از فروشگاهها، کافهها و فضای زندهی آن لذت ببرید؛ تضادی دلنشین میان تاریخ و زندگی مدرن در قلب شهر. اگر با تورهای نوروزی به ویژه تور نوروزی استانبول سفر میکنید، حتماً بازدید از این مکان شگفتانگیز را در برنامه خود بگنجانید.
سوالات متداول راهنمای کامل آب انبار باسیلیکا استانبول
ساعت بازدید و قیمت بلیت چقدر است؟
آبانبار باسیلیکا هر روز از ساعت ۹ صبح تا ۱۰ شب باز است. بلیت ورودی برای بزرگسالان حدود ۱,۵۰۰ لیر ترکیه است و برای بازدید شبانه قیمت کمی بالاتر میرود. بهتر است پیش از مراجعه، قیمتهای جدید را در yerebatan.com بررسی کنید.
بازدید از آبانبار چقدر زمان میبرد؟
معمولاً بین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه زمان لازم دارید تا از تمام بخشهای آبانبار بازدید کنید و از فضا و نورپردازی منحصربهفرد آن لذت ببرید.
آیا باید بلیت را از قبل بخریم؟
خیر، خرید بلیت در محل امکانپذیر است، اما بهدلیل شلوغی بهویژه در فصول پرگردشگر، بهتر است آنلاین رزرو کنید تا در صف نمانید.
آیا مسیر بازدید برای افراد کمتوان مناسب است؟
ورودی مجموعه دارای رمپ و امکانات اولیه است، اما درون آبانبار پلهها و مسیرهای مرطوبی وجود دارد. بنابراین برای افراد دارای محدودیت حرکتی، بازدید ممکن است دشوار باشد.
چه نکاتی را برای بازدید بهتر رعایت کنیم؟
کفش مناسب بپوشید، چون سطح زمین لغزنده است. بازدید در ساعات اولیه صبح یا نزدیک غروب خلوتتر است. در شب میتوانید از نورپردازی خاص و فضای متفاوت مجموعه لذت ببرید.
نظرات کاربران