از طهـران تا تـهرون؛ روستـایی که پایتـخت ایـران شـد

تهران در گذشته از روستاهای ری بوده و ری که در تقاطع محورهای قم، خراسان، مازندران، قزوین، گیلان و ساوه واقع شده به سبب مرکزیت مهم سیاسی، بازرگانی، اداری و مذهبی از قدیم مورد توجه بوده است. مدعیان همواره این مرکز راهبردی را مورد تهاجم و حمله قرار می‌دادند.

روستای تهران به واسطه برخورداری از مغاک‌ها و حفره‌های زیر زمینی و مواضع طبیعی فراوان و دشواری نفوذ در آن‌ها پناهگاه خوبی برای دولتمردان و دیگر اشخاصی بوده که احتمالا مورد تعقیب مدعیان قرار داشته‌اند.

تهران در برابر حمله افغان‌ها (پشتون‌ها) ایستادگی زیادی کرد و به همین خاطر آن‌ها پس از تصرف تهران، آن را ویران کردند و باغ‌ها و تاکستان‌هایش را از بین بردند.

در زمان نادرشاه، تهران دوباره نام و نشانی یافت. در همین شهر بود که نادرشاه رهبران بزرگ شیعه و سنی را گرد هم آورد و پیشنهاد اتحاد اسلامی و رفع اختلاف‌ها را به آن‌ها داد.

اگرچه در آثار مکتوب کهن از تهران پیش از اسلام نام برده نشده ‌است، اما حفاری‌های باستان‌شناسی ۱۳۲۱ خورشیدی در روستای دروس شمیرن نشان می‌دهد که در این ناحیه، در هزاره دوم پیش از میلاد، مردمی متمدن زندگی می‌کرده اند.

تهران در قدیم روستایی نسبتا بزرگ بود که بین شهر بزرگ و معروف آن زمان، شهر ری و کوهپایه‌های البرز قرار داشت. پس از حمله مغولان به ری و تخریب این شهر، تهران بیش از پیش رشد یافت.

خیابان ولیعصر(پهلوی سابق) طولانی‌ترین خیابان ایران و همچنین طولانی‌ترین خیابان در خاورمیانه است که در سال‌های نخست پادشاهی رضاشاه ساخته شده‌ است. درازای آن بیش از ۱۸ کیلومتر است، که از میدان راه‌آهن تهران آغاز و به میدان تجریش در منطقه‌ی شمیرانات پایان می‌یابد. این خیابان یازده هزار چنار در دو سوی خود دارد.

جمعیت زیاد تهران و رفت‌وآمد انبوه خودرو‌ها منجر به تبدیل‌شدن خیابان‌ها به پارکینگ و ایجاد راه‌بندان‌های متعدد و شدید در این شهر شده که به‌دلیل آلایش شدید هوا، اتلاف وقت و فشار اقتصادی بر شهروندان بحران تلقّی می‌شود. (عکس: خیابان استانبول ۱۳۲۸)

شهر تهران علاوه بر این‌که مرکز سیاسی کشور ایران است، مرکز استان تهران و شهرستان تهران نیز به شمار می‌رود. مهم‌ترین نهادهای دولتی و قضایی شامل وزارتخانه‌ها، مجلس شورای اسلامی و... در آن واقع شده‌اند. (عکس: اعتراضات پس از انتخابات ۱۳۸۸)