آیا می‌دانستید هواپیما را کامپیوتر هدایت می‌کند، نه خلبان!
اطلاعات مفید
شاید از نظر شما مهم‌ترین نفر در هنگام پرواز خلبان باشد، اما در بیشتر طول پرواز، وقتی شما به صندلی خود تکیه داده‌اید و از پنجره ابرها را نگاه می‌کنید، این یک کامپیوتر پیشرفته است که هواپیما را هدایت می‌کند و نه خلبان! از یک طرف بهتر است بدانید که تقریبا علت تمام سقوط‌ها ایراد انسانی بوده، پس بد نیست هواپیما را موجودی باهوش‌تر هدایت کند، اما از طرفی امکان مشکل سیستمی برای این موجود باهوش لحاظ می‌شود، آن هم در ارتفاع سی هزار پایی. دوباره نگران نباشید، همیشه سیستم پشتیبان وجود دارد.
اما این کامپیوتر‌ها چطور کار می‌کنند؟
خلبانهای خود کار سیستم‌هایی هستند که اطلاعات کاملی از روش‌های هدایت هواپیما در آن‌ها ذخیره شده است. ماتریس‌های پیچیده کامپیوتری که در این ماشین‌ها ذخیره می‌شود پارامتر‌هایی از جمله شیوه پرواز، رهیابی، ارتفاع، سرعت ، حرکت موتور و تغییر وضعیت هواپیما در هنگام پرواز هستند. وقتی خلبان شروع به کار می‌کند، مسیر و مقصد را به خلبان اتوماتیک می‌دهد و این هواپیما با استفاده از GPS باقی مسیریابی را پیگیری می‌کند. این GPS ها همان‌هایی هست که روی گوشی‌های شما هم پیدا می‌شود، اما از نظر نرم‌افزاری برای این کار بهینه‌سازی شده است.
اولین خلبان خودکار تقریبا در همان اوایل پروازهای تجاری شکل گرفت. وقتی در سال 1912 شرکت Sperry سیستمی درست کرد که به وسیله آن می‌شد هواپیما را در مسیری صاف به صورت خودکار هدایت می‌کرد. در همان زمان این کار انقلابی در صنعت هوایی پدید آورد و باعث شد چه از نظر ذهنی چه از نظر بدنی خلبان‌ها برای مسیرهای طولانی وضعیت بهتری داشته باشند. بعد از آن بزرگترین پیشرفت در زمان جنگ جهانی دوم اتفاق افتاد. جایی که ارتش آمریکا توانست خلبان خودکاری بسازد که خود مراحل برخواستن و فرود را انجام می‌داد.
خب پس خلبان‌ها در هنگام پرواز چه می‌کنند؟
خلبانهای خودکار این روزها کارهای بسیار پیچیده‌ای را انجام می‌دهند. اما ابتدا بخش‌های مختلف پرواز را مرور کنیم: برخواستن، اوج گرفتن، طی مسیر، کم کردن ارتفاع، نزدیک شدن به فرودگاه و فرود. نکته اینجاست که قوانین تنها ایجاب می‌کنند که در بخش‌های بلند شدن و فرود خلبان باید آماده به کار باشد. اما با این حال تقریبا 99 درصد از فرودها هنوز به صورت دستی انجام می‌شود. اما خلبانهای خودکار در هواپیماهای پیشرفته امکان فرود به بهترین شکل را نیز فراهم آورده‌اند که از این امکان تنها در مواقعی که دید کافی از نظر جوی وجود ندارد استفاده می‌شود.
حتی در مواقعی که مشکلی فنی پیش می‌آید این خلبانهای خودکار هستند که با ارتباط با دستگاه‌های مرکزی در سطح، تا حد امکان به حل مشکل اقدام می‌کنند اما در نهایت همیشه خلبان‌ها باید گوش به زنگ باشند تا در هنگام ایجاد مشکلی اساسی هدایت را به دست بگیرد. هنوز قانونی مشخص یا دستورالعملی یکسان وجود ندارد که به خلبان این اجازه را بدهد که خلبان خودکار را خاموش و هدایت را به دست بگیرند اما بسته به هواپیما در موقعی که ایرادات آن از مرزی گذشت یا اینکه هواپیما تا ارتفاع 80 پا نزول کرد، می‌توانند با خاموش کردن خلبان خودکار، کار را دست بگیرند.
پس دیگر به خلبان احتیاجی نداریم؟
Richard McSpadden یکی از مدیران رده‌بالای AOPA می‌گوید که خلبان‌ها هنوز بخش مهمی از پروازها به حساب می‌آیند. آن‌ها باید توامان جزییات پرواز را بررسی کنند و همه چیز را تحت کنترل داشته باشند و برای هر موقعیتی آماده باشند که امنیت پرواز تحت نظر آن‌هاست.
نکته اما اینجاست که مقامات دولتی کشورهای مختلف از پروازهای آموزشی و کلاس‌های آموزشی کم برای خلبان‌ها ایراد می‌گیرند. این مقامات عقیده دارند که خلبانهای خودکار نه تنها خلبان‌ها را تنبل کرده، بلکه شرکت‌ها را در پرورش خلبان خوب نیز عقب انداخته است.
نظرات کاربران