راهنمای کامل کلیسای سنت آنتوان استانبول

استانبول شهری است که در هر کوچه و پس‌کوچه‌اش داستانی برای تعریف‌کردن دارد؛ اما داستان خیابان استقلال با همه جای شهر فرق می‌کند. وقتی در این سنگ‌فرش‌های شلوغ قدم می‌زنید، صدای زنگ تراموای قرمز نوستالژیک، بوی شاه‌بلوط داغ و صدای موسیقی خیابانی نوازنده‌های دوره‌گرد، شما را محاصره می‌کند. در میان این‌همه صدا، رنگ و هیاهو، ناگهان بنایی مقابل چشمانتان ظاهر می‌شود که انگار تکه‌ای از خاک ایتالیا را برداشته‌اند و درست وسط شلوغ‌ترین نقطه استانبول گذاشته‌اند.

صحبت از کلیسای سنت آنتوان (Sent Antuan Kilisesi) است؛ بنایی با آجرهای قرمز‌رنگ و معماری خیره‌کننده که نه‌تنها بزرگترین کلیسای کاتولیک استانبول به شمار می‌آید، بلکه یکی از شاهکارهای معماری منطقه بی‌اوغلو (Beyoğlu) و از مهم‌ترین جاهای دیدنی استانبول است.

در این مطلب، اول مروری بر تاریخچه و معماری این کلیسای خاص داریم، بعد هم درباره‌ نکات مهم بازدید، جاذبه‌های دیدنی اطراف و هر چیزی که برای رفتن به آنجا باید بدانید، صحبت می‌کنیم.

تاریخچه کلیسای سنت آنتوان؛ از آتش‌سوزی تا شکوه نئوگوتیک

بازدید از کلیسای سنت آنتوان یکی از بایدها در تور استانبول است و خیلی‌ها به مسافران پیشنهاد می‌کنند که حتماً این بنای دیدنی را ببینند. اما برای اینکه ارزش واقعی این کلیسای زیبا را درک کنیم، باید کمی به عقب برگردیم؛ به روزگاری که استانبول هنوز قسطنطنیه نام داشت و محله‌ی پِرا (Pera) یا همان بی‌اوغلو امروزی، محل زندگی اروپایی‌ها، تجار ونیزی و فرانسوی‌ها بود. داستان حضور فرانسیسکن‌ها (یک فرقه مسیحی پیرو سنت فرانسیس) در استانبول به حوالی سال ۱۲۳۰ میلادی برمی‌گردد. آن‌ها در طول قرن‌ها کلیساهای متعددی در این شهر ساختند، اما سرنوشت با آن‌ها یار نبود.

 

جدال با آتش و تغییر مکان

اولین کلیسای سنت آنتوان در سال ۱۷۲۴ در همین منطقه ساخته شد، اما نه دقیقاً در مکان فعلی. این کلیسا و ساختمان‌های اطرافش بارها طعمه حریق شدند. آتش‌سوزی‌های بزرگ استانبول در قرن هفدهم و هجدهم معروف هستند و خانه‌های چوبی آن زمان باعث می‌شد آتش با سرعت وحشتناکی گسترش پیدا کند. کلیسای اولیه هم در یکی از همین آتش‌سوزی‌ها از بین رفت. در نهایت، با تغییر بافت شهری و نیاز به تعریض خیابان‌ها برای عبور تراموا در اوایل قرن بیستم، کلیسای قدیمی تخریب شد تا بنای جدیدی جایگزین آن شود.

 

تولد دوباره با معماری جولیو مونگری

ساختمان باشکوهی که امروز می‌بینید، نتیجه هنرنمایی معمار برجسته ایتالیایی-عثمانی، «جولیو مونگری» (Giulio Mongeri) است. مونگری که خودش در استانبول متولد شده بود، روح این شهر را خوب می‌شناخت و در عین حال به معماری کلاسیک ایتالیا مسلط بود. ساخت این کلیسا در سال ۱۹۰۶ آغاز شد و با وجود مشکلات مالی و شرایط سیاسی آن دوران، در سال ۱۹۱۲ به پایان رسید و به سرعت به یکی از کلیساهای معروف استانبول تبدیل شد.

هدف مونگری فقط ساخت یک عبادتگاه نبود؛ او می‌خواست نمادی از حضور قدرتمند جامعه لاتین (کاتولیک‌ها) در قلب امپراتوری عثمانی بسازد. به همین دلیل است که وقتی امروز به کلیساهای شهر نگاه می‌کنیم، سنت آنتوان از نظر ابهت و سبک معماری، یک‌سروگردن بالاتر از بقیه ایستاده است. این کلیسا در دوران جمهوری ترکیه نیز اهمیت خود را حفظ کرد و حتی پاپ ژان بیست‌وسوم (که قبل از پاپ شدن ۱۰ سال در ترکیه سفیر واتیکان بود) بارها در این کلیسا موعظه کرد.

البته با تمام این توصیفات، هیچ وقت نباید این کلیسا را تنها جایی مذهبی حساب کرد. کلیسای سنت آنتوان از نظر معماری آن‌قدر زیباست که آنجا را باید یکی از جاذبه‌های گردشگری شهر حساب کرد. در ادامه بیشتر به معماری چشم‌نواز این کلیسا می‌پردازیم.

معماری و آپارتمان‌های سنت آنتوان؛ لوکیشن محبوب عکاسی

خیلی از گردشگران وقتی در خیابان استقلال راه می‌روند، ممکن است ورودی اصلی کلیسا را گم کنند. چرا؟ چون کلیسا مستقیماً در حاشیه خیابان نیست. جولیو مونگری برای اینکه هزینه‌های نگهداری کلیسا تأمین شود و در عین حال فضای عبادت از سروصدای خیابان اصلی دور بماند، ایده‌ای هوشمندانه پیاده کرد:

 

راز آپارتمان‌های جلوی کلیسا

او دو ساختمان ۶ طبقه در دو طرف ورودی زمین ساخت که به «آپارتمان‌های سنت آنتوان» (Sent Antuan Apartmanları) معروف هستند. این ساختمان‌ها که با همان آجر قرمز و سبک معماری کلیسا ساخته شده‌اند، دو وظیفه مهم داشتند:

• درآمدزایی: اجاره واحدهای این آپارتمان‌ها به تأمین مخارج کلیسا کمک می‌کرد. 
• ایجاد حریم: این دو ساختمان مثل دو نگهبان بلندقامت ایستاده‌اند و یک دالان ورودی باشکوه ایجاد کرده‌اند. وقتی از این دالان عبور می‌کنید، انگار از دنیای مدرن و شلوغ بیرون کنده می‌شوید و به یک فضای خصوصی و امن پا می‌گذارید.

 

نمای نئوگوتیک و جزئیات خیره‌کننده

سبک معماری کلیسا «نئوگوتیک» است. اگر با این سبک آشنا نیستید، کافی است به پنجره‌های بلند و نوک‌تیز، قوس‌های شکسته و استفاده از پنجره‌های دایره‌ای شکل بزرگ (Rose Window) در نمای اصلی دقت کنید. نمای بیرونی با آجرهای قرمز پوشیده شده که در روزهای آفتابی درخشش خاصی دارد و در روزهای ابری استانبول، حالتی رازآلود و سینمایی به خود می‌گیرد.

 

حیاطی برای ثبت خاطرات

فضای باز بین دو آپارتمان و ورودی اصلی کلیسا، یک حیاط دلباز و سنگ‌فرش شده را تشکیل می‌دهد. این حیاط یکی از محبوب‌ترین نقاط برای عکاسی در استانبول است. فرقی نمی‌کند عکاس حرفه‌ای باشید یا فقط بخواهید یک عکس یادگاری با موبایل بگیرید؛ تقارن ساختمان‌ها، عظمت نمای کلیسا در پس‌زمینه و نور ملایمی که به حیاط می‌تابد، کادر فوق‌العاده‌ای به شما می‌دهد.

اگر در فصل‌های مختلف به اینجا بیایید، چهره‌های متفاوتی از حیاط می‌بینید. در بهار پر از گلدان‌های گل است، در پاییز برگ‌های زرد روی سنگ‌فرش‌ها می‌رقصند و در زمستان (به‌خصوص نزدیک کریسمس)، درخت کاج غول‌پیکری در وسط حیاط خودنمایی می‌کند. تور نوروزی استانبول هم زمان مناسبی برای رفتن به این مکان و عکاسی در آنجاست. با توجه به این‌که در ایام نوروز گردشگران خارجی کمتری به این شهر می‌آیند، فرصت برای عکاسی بهتر مهیاست.

داخل کلیسای خیابان استقلال چه می‌بینیم؟

حالا نوبت آن است که درهای چوبی سنگین را باز کنیم و وارد شبستان اصلی شویم. به محض ورود، اولین چیزی که توجهتان را جلب می‌کند، سقف بسیار بلند کلیساست که با طاق‌های ضربی متقاطع پوشیده شده است. این ارتفاع زیاد فقط برای زیبایی نیست؛ در معماری گوتیک، ارتفاع زیاد نمادی از تلاش برای رسیدن به آسمان و خداوند است.

 

بازی نور و رنگ

پنجره‌های کلیسا با شیشه‌های رنگی (Stained Glass) تزئین شده‌اند. وقتی نور خورشید از بیرون به این شیشه‌ها می‌تابد، رقص نورهای قرمز، آبی، زرد و سبز روی ستون‌های سنگی و کف کلیسا دیدنی است. این نورپردازی طبیعی حس معنویت فضا را دوچندان می‌کند.

 

مجسمه‌ها و آثار هنری

در داخل کلیسا چندین مجسمه و اثر هنری وجود دارد که هرکدام داستان خودشان را دارند:

• مجسمه سنت آنتوان: در سمت چپ محراب، مجسمه چوبی زیبای قدیس آنتوان قرار دارد که خود جولیو مونگری آن را ساخته است.
• مجسمه پاپ ژان بیست‌وسوم (Pope John XXIII): این مجسمه در حیاط قرار گرفته و با کبوتری در دست که نماد صلح است، در بین بازدیدکنندگان بسیار محبوب است.
• مجسمه حضرت مسیح: یک مجسمه بزرگ از عیسی مسیح بر روی صلیب در بخش محراب اصلی قرار دارد که کانون توجه عبادت‌کنندگان است.
• تابلوهای نقاشی: دیوارهای جانبی با نقاشی‌هایی که روایتگر داستان‌های کتاب مقدس هستند، پوشانده شده‌اند.

رسم شمع روشن‌کردن

یکی از جذاب‌ترین بخش‌های بازدید برای مسافران ایرانی، بخش روشن‌کردن شمع است. در گوشه‌ای از کلیسا، جایگاه‌های مخصوصی تعبیه شده که می‌توانید با پرداخت مبلغی جزئی (که صرف خیریه و نگهداری کلیسا می‌شود)، شمعی بردارید و روشن کنید. رسمی که ما هم در خیلی از مراکز مذهبی خود داریم. البته اگر در طول تور ترکیه از دیگر مکان‌های مذهبی این کشور بازدید کنید، می‌بینید که در خیلی از این مراکز چنین رسم‌هایی وجود دارد.

 

راهنمای بازدید و ساعات کاری

یکی از ویژگی‌های مثبت کلیسای سنت آنتوان این است که درِ آن همیشه به روی همه باز است؛ چه مسیحی باشید، چه مسلمان و چه پیرو هر آیین دیگری. بازدید از اینجا شرایط پیچیده‌ای ندارد، اما دانستن چند نکته به شما کمک می‌کند بازدید بهتری داشته باشید.

 

اطلاعات بازدید از کلیسای سنت آنتوان

• هزینه ورودی: بازدید کاملاً رایگان است. هیچ باجه بلیط‌فروشی وجود ندارد.
• ساعات کاری: درهای کلیسا معمولاً هر روز از ساعت ۹:۰۰ صبح تا ۱۹:۰۰ عصر باز هستند.
• زمان مراسم مذهبی: روزهای یکشنبه مراسم عشای ربانی در چند نوبت (صبح و عصر) و به زبان‌های مختلف (انگلیسی، ترکی، ایتالیایی و لهستانی) برگزار می‌شود.
• نکته مهم: اگر فقط برای بازدید توریستی و عکاسی می‌روید، بهتر است وسط مراسم عشای ربانی (به‌ویژه یکشنبه صبح‌ها) نروید. در این ساعات اولویت با عبادت‌کنندگان است و ممکن است اجازه عکاسی یا تردد آزادانه در شبستان را نداشته باشید.

 

آداب و رسوم بازدید

درست است که اینجا یک مکان توریستی محسوب می‌شود، اما همچنان یک مکان فعال مذهبی است. رعایت چند نکته ساده نشانه شخصیت و احترام شماست:

• سکوت را رعایت کنید: صدای بلند صحبت‌کردن یا خندیدن در فضای اکوستیک کلیسا می‌پیچد و مزاحم عبادت دیگران می‌شود.
• پوشش مناسب: نیازی به حجاب کامل نیست، اما ورود با لباس‌های بسیار باز (مثل شلوارک‌های خیلی کوتاه یا لباس‌های ساحلی) مناسب نیست. آقایان هم طبق سنت مسیحی باید هنگام ورود کلاه خود را بردارند.
• عکاسی: عکاسی آزاد است اما استفاده از فلش ممنوع است. همچنین سعی کنید از افرادی که در حال دعا هستند عکس نگیرید.

به طور کلی، رعایت اصول کلی ادب و احترام در بازدید از مراکز مذهبی بسیار مهم است. اگر دوست دارید درباره‌ی این آداب‌ورسوم و جزئیات ریز سفر بیشتر بدانید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله دیگر ما با عنوان راهنمای سفر به استانبول را حتماً مطالعه کنید تا با آمادگی کامل راهی سفر شوید.

 

بهترین زمان بازدید؛ کریسمس و ایام نوروز

کلیسای سنت آنتوان در دو مقطع زمانی از سال، حال‌وهوای کاملاً متفاوتی دارد که تجربه بازدید را خاص‌تر می‌کند.

 

جادوی کریسمس در خیابان استقلال

اگر شانس این را داشته باشید که در اواخر دسامبر (اوایل دی‌ماه) و روزهای منتهی به سال نو میلادی در استانبول باشید، کلیسای سنت آنتوان را در زیباترین حالت خود می‌بینید. حیاط کلیسا با ریسه‌های نورانی تزئین می‌شود و یک درخت کاج بزرگ و باشکوه در وسط آن قرار می‌گیرد.

در داخل کلیسا هم «صحنه ولادت» یا ماکت محل تولد حضرت عیسی با جزئیات بسیار زیبا چیده می‌شود. مراسم شب کریسمس (۲۴ دسامبر) در این کلیسا بسیار معروف است و جمعیت زیادی (حتی از گردشگران غیرمسیحی) برای دیدن مراسم و شنیدن سرودهای کریسمس در آن شرکت می‌کنند.

آرامش در هیاهوی نوروز

بسیاری از ایرانیان تعطیلات نوروز را برای سفر به استانبول انتخاب می‌کنند. در این روزها خیابان استقلال جای سوزن‌انداختن نیست. صدای موزیک، جمعیت زیاد و فروشندگان خیابانی هیجان‌انگیز است اما شاید بعد از چند ساعت خسته‌کننده شود. در این شرایط، کلیسای سنت آنتوان مثل یک پناهگاه امن عمل می‌کند. وقتی در طول تورهای نوروزی از خیابان استقلال وارد دالان  ورودی کلیسا شوید، ناگهان سکوت جای هیاهو را می‌گیرد و حس آرامش‌بخش خوبی به شما القا می‌کند.

 

چگونه به کلیسای سنت آنتوان برویم؟ (مسیرهای دسترسی دقیق)

پیدا کردن کلیسا در خیابان استقلال کار سختی نیست، اما چون ورود ماشین به این خیابان ممنوع است و باید پیاده این مسیر را طی کنید، بهتر است بدانید از کدام سمت بروید که کمتر پیاده‌روی کنید.

آدرس دقیق: استانبول، منطقه بی‌اوغلو، خیابان استقلال، شماره ۱۷۱.

 

بهترین مسیر: با مترو (خط M2)

راحت‌ترین و سریع‌ترین راه برای رسیدن به کلیسا، استفاده از مترو خط M2 (خط سبز رنگ) است.

• سوار مترو شوید و در ایستگاه شیشانه (Şişhane) پیاده شوید.
• دنبال تابلوهای خروجی به سمت «İstiklal Caddesi» بگردید.
• وقتی از ایستگاه خارج شدید، وارد خیابان استقلال می‌شوید. حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه پیاده‌روی به سمت بالا (به سمت میدان تکسیم) شما را به کلیسا می‌رساند. کلیسا در سمت راست شما خواهد بود.

 

مسیر جایگزین: از میدان تکسیم

اگر در میدان تکسیم هستید:

• وارد خیابان استقلال شوید.
• حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه پیاده‌روی مستقیم دارید.
• کلیسا در سمت چپ شما خواهد بود.

 

تراموای نوستالژیک

اگر می‌خواهید یک تیر و دو نشان بزنید، سوار تراموای قرمز رنگ معروف (خط T2) شوید که از میدان تکسیم تا شیشانه می‌رود. ایستگاه «Galatasaray Lisesi» نزدیک‌ترین ایستگاه به کلیساست.

جاذبه‌های دیدنی نزدیک به کلیسا (یک برنامه نیم‌روزه)

بازدید از کلیسا شاید حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه زمان ببرد. حیف است که تا اینجا آمده‌اید و سایر دیدنی‌های بی‌نظیر اطراف را نبینید. ما در این بخش یک برنامه پیشنهادی پیاده‌روی برای شما آماده کرده‌ایم که می‌توانید بعد از خروج از کلیسا انجام دهید:

 

۱. موزه مادام توسو (Madame Tussauds)

تنها ۳ دقیقه پیاده با کلیسا فاصله دارد. اینجا جایی است که می‌توانید با مجسمه‌های مومی افراد مشهور عکس بگیرید. از آتاتورک و مولانای رومی گرفته تا لیونل مسی و جانی دپ، همه اینجا منتظر شما هستند.

 

۲. دبیرستان گالاتاسرای (Galatasaray Lisesi)

کمی بالاتر از کلیسا، دروازه‌های باشکوه قدیمی‌ترین دبیرستان ترکیه را می‌بینید. اگرچه ورود به داخل مدرسه برای عموم آزاد نیست، اما معماری سردر آن برای عکاسی عالی است و یک نقطه عطف تاریخی محسوب می‌شود.

 

۳. پاساژ چیچک (Çiçek Pasajı)

روبه‌روی دبیرستان گالاتاسرای، پاساژ چیچک یا «پاساژ گل» قرار دارد. این مکان قبلاً تئاتر بوده و بعد از آتش‌سوزی بازسازی شده است. معماری داخلی آن فوق‌العاده زیباست و پر از رستوران‌هایی است که غذاهای دریایی و مزه‌های ترکی سرو می‌کنند. حتی اگر قصد غذا خوردن ندارید، دیدن معماری آن را از دست ندهید.

 

۴. برج گالاتا (Galata Kulesi)

اگر خیابان استقلال را به سمت پایین (ایستگاه شیشانه) ادامه دهید و وارد سرازیری‌های کوچه پس‌کوچه‌ها شوید، به برج گالاتا استانبول می‌رسید. این برج یکی از نمادهای اصلی استانبول است و منظره‌ای ۳۶۰ درجه از تنگه بسفر و شهر قدیمی را برایتان به نمایش می‌گذارد.

 

۵. موزه پرا (Pera Müzesi)

کمی دورتر از خیابان اصلی، موزه پرا قرار دارد که یکی از غنی‌ترین مجموعه‌های هنری استانبول است. نقاشی معروف «مربی لاک‌پشت» اثر عثمان حمدی بی در این موزه نگهداری می‌شود.

جمع‌بندی

کلیسای سنت آنتوان استانبول بیشتر از اینکه یک بنای مذهبی باشد، نمادی از هم‌زیستی فرهنگ‌ها و ادیان مختلف در این شهر جادویی است. جایی که می‌توانید در قلب شلوغ‌ترین خیابان مدرن شهر، سکوتی چند صدساله را تجربه کنید، معماری ایتالیایی را تحسین کنید واز مجسمه‌ها و آثار هنری لذت ببرید.

آیا تا به حال تجربه بازدید از این کلیسا را داشته‌اید؟ حس‌وحال فضای داخل کلیسا برای شما چطور بود؟ یا شاید قصد دارید در سفر بعدی‌تان به استانبول، اینجا را ببینید؟ اگر قصد سفر به استانبول را دارید یا می‌خواهید برای تور نوروزی ترکیه  برنامه‌ریزی کنید، با شماره‌های درج شده در سایت تماس بگیرید. کارشناسان ما آماده‌اند تا به تمام سوالات شما پاسخ دهند و بهترین گزینه‌ها را به شما پیشنهاد کنند.

 

سوالات متداول راهنمای کامل کلیسای سنت آنتوان استانبول

 

آیا بازدید از کلیسای سنت آنتوان هزینه دارد؟

خیر، ورود به کلیسا و حیاط آن برای همه رایگان است. تنها اگر بخواهید شمع روشن کنید، باید مبلغ کمی پرداخت کنید.

 

کلیسای سنت آنتوان دقیقاً کجاست؟

این کلیسا در بخش اروپایی استانبول، منطقه بی‌اوغلو، خیابان استقلال و پلاک ۱۷۱ واقع شده است.

 

آیا مسلمانان می‌توانند وارد این کلیسا شوند؟

بله، درهای کلیسا به روی پیروان تمام ادیان باز است و هیچ محدودیتی برای ورود مسلمانان وجود ندارد. بسیاری از بازدیدکنندگان این کلیسا گردشگران مسلمان هستند.

 

آیا در روزهای یکشنبه می‌توان از کلیسا بازدید کرد؟

بله، کلیسا باز است اما روزهای یکشنبه مراسم عشای ربانی برگزار می‌شود. در زمان برگزاری مراسم، ممکن است بخش‌هایی از کلیسا برای توریست‌ها محدود شود و باید سکوت را بیشتر رعایت کنید.

 

نزدیک‌ترین ایستگاه مترو به کلیسا کدام است؟

ایستگاه مترو شیشانه (Şişhane) در خط M2 (ینی‌کاپی-حاجی‌عثمان) نزدیک‌ترین ایستگاه است که با ۵ دقیقه پیاده‌روی به کلیسا می‌رسید.