شب یلدا را در کدام شهر ایران بگذرانیم

جاذبه‌های گردشگری داخلی
شب یلدا را در کدام شهر ایران بگذرانیم

ایران از زمان‌های بسیار دور تا به امروز کشوری با سنت‌های ارزشمند بوده است که هر ساله مردمان این سرزمین، هر کدام از این مناسبت‌ها را جشن گرفته‌اند. به طور معمول افراد در گذشته روزهایی همچون شب یلدا، شب سال نو و جشن‌های باستانی را در کنار خانواده‌شان سپری می‌کردند. از آنجایی که امروز به دلایل متنوع، برخی از افراد از خانواده‌های خود دور افتاده‌اند و یا دلشان می‌خواهد در کنار آنها اما در شهر دیگری این مراسم را جشن بگیرند، بسیاری از آنها چنین روزهایی را در سفر می‌گذرانند. به طور مثال با تور کیش به این جزیره خوش آب و هوا می‌روند و آخرین شب پاییز را در هتلی مجلل با امکانات عالی دقیقه‌ای بیشتر به لذت زندگی پی می‌برند.


شب یلدا

یلدا یک سنت دیرینه است که به فاصله زمانی میان غروب آفتاب آخرین روز پاییز، سی‌ام آذرماه تا طلوع آفتاب اولین روز زمستان، دی ماه تلقی می‌‌شود. شب یلدا را طولانی‌ترین شب سال می‌نامند و به همین دلیل خانواده‌‌های ایرانی دور هم جمع می‌شوند و انواع خوراکی‌ها را مانند آجیل، میوه، پشمک، شیرینی و... را به نشانه برکت، تندرستی، فراوانی و شادکامی به مرور خورده و پس از آن به حافظ خوانی می‌پردازند. شام می‌خورند و تا پاسی از شب در کنار یکدیگر به معاشرت می‌پردازند و خود را برای سردترین فصل سال آماده می‌کنند. یلدا به‌ معنای زایش است و این مراسم را شب چله نیز می‌نامند. چله بزرگ به علت بیشترین مقدار سرما از اولین روز دی ماه با نام جشن خرم روز تا دهم بهمن ماه یعنی جشن سده طول می‌کشد. پس از آن از درجه سرما کاسته می‌شود و چله کوچک فرا می‌رسد که از دهم بهمن ماه تا بیست اسفند ماه ادامه می‌یابد. هر چند مراسم شب یلدا در کل شهرهای ایران برگزار می‌شود اما ممکن است در هر شهر این جشن را با جزییات متفاوت‌تری ببینید. اگر علاقه‌مند به سفر به یکی دیگر از استان‌های کشورمان هستید، بهتر است در مورد آنها بیشتر بدانید.

 

مراکز خرید کیان سنتر ۱ و ۲ در مشهد

شب یلدا در خراسان

خراسان یکی از پهناورترین استان‌های کشورمان است که ممکن است دلتان بخواهد یک بار آخرین روزهای پاییزی خود را در آنجا سر کنید. افراد زیادی در طول سال با تور مشهد به محبوب‌ترین شهر این استان سفر می‌کنند که احتمال دارد یکی از این مواقع مصادف با شب یلدا باشد. در این هنگام علاوه بر اجرای آیین‌های همیشگی خود می‌توانید در کنار یا نزدیکی آرامگاه بزرگ‌ترین شاعر حماسه‌سرای ایران، به شاهنامه‌خوانی بپردازید. از طرفی آداب و رسم شب یلدا در خراسان جنوبی کمی متفاوت‌تر است. مراسم کف زدن یکی از آیین‌هایی است که در این استان برگزار می‌شود. در این شب ریشه گیاه چوبک را که در خراسان به بیخ معروف است، در آب خیسانده و بعد می‌جوشانند. سپس در ظرفی بزرگ و سفالی به نام تغار می‌‌ریزند مردان با دسته گز که از دسته‌‌ چوب‌های نازک درخت انار ساخته شده است، این مایع را آن قدر هم می ‌زنند که به صورت کف دربیاید. و در نهایت پس از آماده شدن کف، آن را با شیره شکر مخلوط می‌کنند تا آماده خوردن شود. سپس این خوراکی را با مغز گردو و پسته تزئین می‌کنند و نوش جان می‌کنند. البته این مراسم به این دلیل به کف زدن معروف شده است که جوان‌ها در شب یلدا قبل از آماده شدن این خوراکی، کف‌ها را به سمت یکدیگر پرت می‌کنند و این موضوع باعث شادی آنها می‌شود.

شب یلدا در تهران

شب یلدا در بسیاری از شهرها با رسم و رسوم ویژه‌ و مفصلی برگزار می‌شود. اما تهرانی‌ها همانند دیگر چیزها برای برگزاری این شب هم زیاد سخت نمی‌گیرند. در شب چله معمولا خانواده‌ها دور هم جمع شده و میوه‌هایی همچون هندوانه و انار را در کنار دیگر میوه‌ها خریداری کرده و به همراه آجیل نوش جان می‌کنند. برخی کیک و شیرینی‌های مختلفی را هم به سفره شب یلدای خود اضافه می‌کنند. افرادی هم که در این شب زیبا خانواده‌هایشان را در کنار خود ندارند، گاهی به طبیعتی همچون کویر یا جنگل‌های شمال کشور می‌روند تا این مراسم را با دوستانشان جشن بگیرند.

 

تجربه سفر به جزیره کیش با کشتی

شب یلدا در جنوب کشور

جنوب کشور پر از نعمت‌های خداوند است. در اواخر پاییز بیشترین وانت‌های حامل هندوانه و خربزه را شاید در شهرهایی مانند اهواز ببینید. همچنین خوردن هندوانه در مراسم شب یلدا یا چله‌نشینی در مردم دزفول نیز دیده می‌شود. خانواده‌های خوزستانی معمولا تا سحر انتظار می‌کشند تا افسانه قارون را برای کودکانشان تعریف کنند. در داستانی که قارون در لباس هیزم‌شکن برای خانواده‌های فقیر تکه‌های چوب می‌آورد. این چوب‌ها به طلا تبدیل می‌شوند و برای آن خانواده‌ها ثروت و برکت به همراه می‌آورد. بسیاری از آنها به خانه بزرگترها رفته و دور هم جمع می‌شوند و شب را با حافظ خوانی و شکستن فندق می گذرانند. انواع آجیل، هندوانه، انار، لبو و شیرینیجاتی همچون خرما را نوش جان می‌کنند.
در این میان، اگر با تور قشم سفری به هرمزگان هم داشته باشید، می‌توانید مراسم مردمان آن سرزمین را هم در کنار خلیج همیشه فارس زیبا با هوایی معتدل و ملایم تجربه کنید.

شب یلدا در آذربایجان

آذربایجانی‌ها جزو مردمانی هستند که رسم و رسومات برای آنها از اهمیت ویژه‌ای برخواردار است. آنها برای زنده نگه داشتن سنت‌هایی همچون شب یلدا، تمام تلاش خود را می‌کنند. آذری‌های انواع تنقلات مثل آجیل، میوه‌هایی همچون انار و شیرینی‌جات مختلفی مانند پشمک، انواع حلواهای گردو و هویج را بر روی میز می‌چینند و دور هم جمع می‌شوند. هندوانه شب چله را تزیین می‌کنند و تا دیر وقت برای آمدن زمستانی سرد و سوزناک بیدار می‌مانند. از طرفی افرادی که تازه نامزد یا عقد کرده‌اند را هم به رسم شب چله به جمع خود دعوت می‌کنند. به این صورت که شب یلدا خانواده پسر خوانچه یا طبق، سینی‌هایی پر از انواع خوراکی‌ها و هدیه‌ها را به خانه عروس می‌برند یا می‌فرستند. آنها ممکن است شامل محتویات مختلفی از جمله میوه‌های پاییزی سیب، انار، پرتقال و هندوانه، شیرینی و هدایایی مثل پارچه، لباس و آیینه باشد. برخی از خانواده‌ها از سمت عروس فردای آن روز اقوام خود را دعوت می‌کنند و جشنی بر پا و رقص و پایکوبی می‌کنند. برخی دیگر به همراه خانواده داماد این مراسم را جشن می‌گیرند. مردم آذربایجان معمولا در شب چله برنج، مرغ و آش می‌پزند و تنقلات دیگری مثل گندم برشته با شاهدانه، لبو و خشکبارهایی چون انگور، بادام و سنجد را بعد از شام می‌خورند و ساعاتی را در کنار بزرگ‌های فامیل سپری می‌کنند و مثل دیگر مردمان ایران زمین به به نقل حکایات و داستان‌ها می‌پردازند.

 

بهترین زمان سفر به قشم برای عاشقان خرید

شب یلدا در اصفهان

اصفهان به عنوان قدیمی‌ترین استان‌ها، از زمان‌های دور پادشاهان زیادی به خود دیده است و همه جای شهر اصفهان پر از جاهای دیدنی و زیباست. در شهرهای دیگر استان نیز پر از جاذبه‌های طبیعی مانند غارها و رودهایی است که گذر از آنجا را جاذب‌تر و دلپذیرتر می‌کند. در این استان آیین‌ و رسومات خاصی برای شب یلدا وجود داشته که تا امروز حفظ شده است. آنها زمستان را به دو بخش چله بزرگه و چله ‌کوچیکه تقسیم می‌کنند. چله اول را از یکم دی تا دهم بهمن ماه و چله کوچک را از دهم تا سی بهمن ماه می‌دانند. شاید برایتان جالب باشد که اصفهانی‌ها شب چله را با دو نام می‌شناسند. در واقع هر یک از نام‌ها دارای جنسیت هستند. جنس موثت را به شب چله زری می‌خوانند و جنس مذکرش را با نام عمو چله. به همین دلیل این قوم شب یلدا را دو شب برگزار می‌کنند و آیین‌های مخصوص به هر شب را در همان شب اجرا می‌کنند. اصفهانی‌ها معمولا شب چله را به صورت خانوادگی دورهم جشن می‌گیرند و هندوانه را نمادی کروی شکل از خورشید و قدرت درونش می‌دانند که سر سفره می‌گذرانند.

شب یلدا در کرمانشاه

در کرمانشاه، شب یلدا را تا دیر وقت بیدار می‌مانند و با رقص و پایکوبی شادی می‌کنند. شعر می‌خوانند، قصه می‌گویند و فال حافظ می‌گیرند. همه میوه‌‌هایی را که برای شب یلدا تزیین می‌کنند را نمادی از خورشید می‌دانند. میوه‌هایی همچون هندوانه، انار، سیب سرخ و یا لیموی زرد برای آنها پر اهمیت است. در این شب طولانی داستان‌های مشهور و خوش سزرمینمان، سرگرم کننده افرادی است که دور هم جمع شده‌اند. اشعار زیبا و دلنشین شامی کرمانشاهی، قصه‌‌های شیرین و فرهاد، رستم و سهراب و دیگر سروده‌هایی که با لحنی شاعرانه و زیبا برای یکدیگر می‌خوانند. علاوه بر آن خوراکی‌هایی همچون آجیل، راحت الحلقوم، شیرینی محلی مانند نان پنجره‌ای، کاک و نان برنجی سفره‌شان را رنگین می‌کند.

 

بهترین شهرهای ایران برای سفر در پاییز

شب یلدا در فارس

از همه استان‌ها که بگذریم شاید هیچ کدام از آنها سر کردن شب یلدا در شهر شعرای مشهورمان چون حافظ و سعدی، باستانی‌ترین شهر کشورمان، شیراز نباشد. در سفر و گذران شب یلدای خود در کنار مردمان هر کدام از شهرهای زیبای ایران، در صورتی که انتخاب شما شیراز باشد، پس از بازدید از پاسارگاد و تخت جمشید در زمانی که هنوز آفتاب در آسمان است، شب را با بازدید از حافظیه و خواندن اشعار این شاعر بنام سر کنید. چشم‌های خود را ببندید و رو به یکی از اشعار حک شده در بنای زیبای این مجموعه باز کنید و شاید همان فال شما باشد.
شیرازی‌ها و دیگر شهرهای استان فارس معمولا سفره‌ای از آجیل مشکل گشا، خرما و انجیر، کشمش، چند شاخه گل، هندوانه و انار می‌گشایند و به شب‌زنده‌داری و مشاعره می‌پردازند. آنها علاوه بر چله بزرگ و چله کوچک یا چهار چهار، یک چله پیرزن هم دارند که برای دوره‌ای از اول اسفند تا آخر اسفند ماه نام نهاده‌اند.

۲۲ آذر ۱۴۰۰

نظرات کاربران