دهلی؛ راس مثلث طلایی هندوستان

سه شهر دهلی، آگرا و جیپور در کشور پهناور هندوستان سه رأس مثلثی را تشکیل می‌دهند که در جهان گردشگری به مثلث طلایی مشهورند. مثلثی که به مانند مثلث برمودا قادر است افراد زیادی را به خود جذب کند و سالانه پذیرای گردشگران بسیاری از سراسر دنیاست و بیشتر برنامه‌های  تور هند به این مقاصد برگزار می‌شود.

هندوستان کشوری در جنوب قاره‌ی آسیاست که با تنوع جاذبه‌های طبیعی، قدمت تاریخی، فرهنگی، مذهبی و اعتقادی و نیز کثرت آداب و رسوم و سلوک، نه تنها برای خودش یک کشور است، که برای خودش یک سیاره‌ی حیرت‌انگیز و رازآلود است در مدار هستی و جان می‌دهد برای کشف کردن و شناختن. سرزمین شگفتی‌هاست اینجا. سرزمین گوناگونی نژادها و زبان‌ها و آیین‌ها که به اندازه‌ی ۳۴۰۲۸۷۳ کیلومتر مربع (در حدود دو برابر ایران) با آب و هوایی مرطوب وسعت دارد. ابرهایی دارد پر باران و خاکی بارور و حاصل‌خیز که جمعیت یک میلیارد و خورده‌ای میلیون نفره‌اش را سیر می‌کند.

تاریخ این سرزمین بازمی‌گردد به ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح و در این قدمت، با سرزمین ما ایران اشتراکات فراوانی دارد. از جمله‌ی این اشتراکات می‌توان به هنر معماری و زبان پارسی اشاره کرد.

برای همین شاید به همه پیشنهاد می‌شود که در اولین سفر  تور دهلی را انتخاب کنند با راس مثلث طلایی و این فرهنگ‌ها از نزدیک‌ آشنا شوند

رأس اول: دهلی   

شهر دهلی پایتخت هندوستان است و یکی از قدیمی‌ترین شهرهای جهان به حساب می‌آید. شهری که قدمتی ۵۰۰۰ ساله دارد و بارها ویران شده و از نو ساخته شده است. تراکم جمعیتی در این شهر بالاست و این شهر پر است از تضادها و تنوع‌ها. تضاد سنت و مدرنیته، فقر و ثروت و تنوع ادیان‌ها و آیین‌ها، نژادها و زبان‌ها. بنابراین پس از ورود به این شهر و در نگاه اول همه چیز عجیب به نظر می‌آید. که چطور این تضادها و تنوع‌ها در کنار هم حضور دارند، با یکدیگر تعامل می‌کنند و حتی باعث رشد و گستردگی همدیگر نیز می‌شوند اما در نگاه‌های بعدی این تضادها اصلا به چشم نمی‌آیند و همه چیز می‌شود یک هم‌آهنگی. یک هارمونی که در بناهای این شهر که در ادامه به معرفی آنها خواهیم پرداخت نیز نمود پیدا می‌کند.

منار قُطُب (Qutub Minar)

بلندترین منار آجری دنیا که ارتفاعی ۵.۷۲ متری دارد و از پنج طبقه تشکیل شده است. مناری ساخته شده از مرمر و سنگ سرخ که فاصله‌ی هر دو طبقه در آن را یک ایوان مدور به مانند یک کمربند فراگرفته است. دستور ساخت این منار که به تقلید از منار جام افغانستان ساخته شده است در سال ۱۱۹۹ میلادی توسط معزالدین غوری (از سلسله‌ی غزنویان) صادر شد و در سال ۱۲۳۰ توسط شمس‌الدین التتمش ساخته و کامل شد.

قطر پایین‌ترین قسمت این منار ۱۴ متر و بالاترین قسمت آن 3 متر است و هر طبقه‌ی آن دارای کتیبه‌هاییست که با آیات قرآن و اسامی برخی فرمانروایان هندوستان تزئین شده است. این بنا که به عنوان یکی از میراث‌های جهانی در یونسکو به ثبت رسیده است، تجسم معماری هندی اسلامی است و در سال۱۳۶۸م توسط صاعقه به آن آسیب وارد شده است. در مجاورت این منار، مسجد قوه‌الاسلام قرار دارد که سال ساخته شدن آن نیز به همان سال‌های صدور فرمان ساخت منار قُطُب بازمی‌گردد.

از جاذبه‌های مهم این مسجد وجود یک ستون فلزی به ارتفاع ۲۲ متر است که قدمت آن بازمی‌گردد به قرن چهارم یا پنجم میلادی که با گذشت حدود ۱۶۰۰ سال از ساخت این سازه، هنوز که هنوزه زنگ نزده است. برخی از اهالی آن منطقه اعتقاد دارند که حلقه کردن دست از پشت به این ستون، سبب خوشبختی می‌شود اما امروزه برای محافظت از این ستون شگفت‌انگیز و تاریخی، اجازه‌ی هرگونه نزدیکی و دست زدن به آن از بازدید کنندگان سلب شده است.

معبد همایون (Hymayun Tomb)       

همایون دومین پادشاه سلسله‌ی گورکانیان است که در حدود پانزده سال در دربار ایران پناهنده بود و توسط شاه طهماسب اول به هندوستان بازگردانده شد. پس از مرگ عجیب همایون که از پله‌های کتابخانه‌اش سقوط کرد و مرد، برای او بنای یادبودی ساخته شد که امروزه یکی از جاذبه‌های گردشگری شهر دهلی و کشور هندوستان به حساب می‌آید.

این بنا به دستور همسر همایون، حمیده بیگم بانو ساخته شده است و در آن از معماری ایرانی و بنای چهارباغ نیز تأثیر گرفته شده است. این بنا که شاه نشین قوسی شکل، گنبدهای باریک و کاشی‌کاری‌های مختلط دارد، با سنگ سرخ تزئین شده است و می‌گویند ساخت آن هشت سال به درازا کشیده شده است.  

معبد آکشاردام (Akshardham Temple)

معبدی ساخته شده از سنت‌ها، فرهنگ‌ها و معماری هند به دستور ماهاراج پراموخ سووآمی. ساختمان اصلی این معبد که از سنگ ساخته شده است در مرکز آن قرار دارد و پیرامونش را باغ‌های زیبای هندی فراگرفته‌اند. این ساختمان که ۱۰۹ متر ارتفاع دارد و از ۹ گنبد کوچک و بزرگ تشکیل شده است،

براساس علم جهت‌یابی در آن نقطه از معبد ساخته شده است و درون آن مجسمه‌ی ۲۰ هزار مرتاض هندی وجود دارد. ناگفته نماند که دریاچه‌ی نارایان ساروار که آب صد و پنجاه رودخانه و دریاچه به آن می‌ریزد و به باور مردم هند مقدس است، در مجاورت این معبد قرار دارد و این معبد را به یکی از اصلی‌ترین مناطق گردشگری دهلی تبدیل کرده است.

بنای یادبود مهاتماگاندی

مهاتماگاندی رهبر فقید و سرشناس هندوستان که در سال ۱۹۴۸ به قتل رسید و پیکرش به رسم آیین هندوها سوزانده شد و خاکسترش به دریا ریخته شد، امروزه سکویی چهارگوش از مرمر سیاه برای یادبودش ساخته‌اند که محل بازدید گردشگران از سراسر دنیاست. البته تعدادی زیادی از مردم هند نیز هر ساله در سی‌ام ژانویه به یاد او در این مکان گرد هم می‌آیند.

دروازه هند (India Gate)

دروازه‌ای که از سنگ ماسه‌ی قرمز و گرانیت ساخته شده است و در قلب دهلی، در دهلی نو قرار دارد. این بنا که ارتفاعی ۴۲ متری دارد به عنوان یادبودی از تمامی جنگ‌های هندوستان است و توسط یک معمار بریتانیایی طراحی شده است. نام نود هزار سرباز کشته ‌شده‌ی هندی روی دیوارهای این دروازه‌ی عظیم و باشکوه حک شده است.